به گزارش سینماپرس، حامد علامتی در ابتدای نشست هم‌اندیشی علوم انسانی؛ از چیستی تا کارکردها ضمن عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن ایام شهادت حضرت زهرا(س) بیان کرد: هفته پژوهش را هم پشت سرگذاشتیم و برگزاری این نشست را طلیعه‌ای برای تعالی گام‌های پژوهش محور در حوزه علوم انسانی و تحقق اهداف عملیاتی کانون اعلام می‌دارم.

مدیرعامل کانون اظهار کرد: همانطور که مستحضر هستید پرورش کودکان با هدف اثرگذاری اجتماعی، دغدغه‌ همه‌ تمدن‌هایی است که به دنبال جهانی‌سازی بوده‌اند. در ادبیات اسلامی نیز جامعه‌سازی با شکل‌گیری امت اسلامی، مقدمه‌ی تمدن‌سازی است و این مهم جز با هدفمندی در ایجاد یک ساخت اجتماعی ممکن نیست.

او افزود: ساخت اجتماعی یا خواص یک جامعه، راهبرنده و پیشتازان جامعه‌اند، بنابراین سرمایه‌گذاری برای پرورش و تربیت این نسل، اصل بقای آن جامعه خواهد بود. آن جامعه‌ای که در امت اسلامی به دنبال آن می‌گردیم، در نگاه اندیشمندانی همچون علامه طباطبایی، آیت‌الله جوادی‌آملی و امامان انقلاب با مبنای اسلامی از بن مایه‌ی معارف قرآنی، جاری و ساری است، علامه طباطبایی با نگاه به کلید واژه‌ی اولوالالباب در امامت امت اسلامی این موضوع را تبیین کردند که در سراسر تفسیر المیزان قابلیت جمع‌آوری و به‌کارگیری دارد.

بستر کنش‌گری جوانان مومن انقلابی فراهم می‌شود

مدیرعامل کانون همچنین گفت: در ابیات آیت‌الله جوادی‌آملی با ادبیات عقول جامعه، این ساخت بر مبنای جامعه مومن همراه با عقلانیت دینی ساخته و پرداخته شده است و در اندیشه‌ امامان انقلاب با مبنای نفس در انسان‌شناسی ولایی و ساخت جامعه ولایی گفته و در حال تبیین و شرح است و هر کدام از این نظریه‌ها نوعی مکمل در کنار اندیشه امامان به شمار می‌رود. با تبیین مراحل تربیت عقل نفس و فطرت می‌توان مراحل رشد ۶‌گانه‌ای را در ادبیات قرآنی تنظیم کرد و کودک را از دوره‌ ادب تا دوره بعثت در یک روند رشدی قرار داد و خصلت‌های مطلوب جامعه را در این نظام با نگاهی به علوم شناختی در فرزندان آینده امت اسلامی تثبیت کرد.

در تعالیم اسلامی هم جامعه‌سازی با شکل‌گیری امت اسلامی را مقدمه تمدن‌سازی می‌دانیم

او تاکید کرد: با توجه به مرحله‌ی امت‌سازی و تطبیق آن با دوره‌ی انبیاء الهی و نیاز به ولات امر در هر منطقه به‌نظر می‌رسد پس از تشخیص روندهای رشد و خصلت انبیای الهی و سوار شدن آن بر علوم شناختی در مسیر رشد انسان، این خصلت‌ها را در یک مسیر تربیتی از قبل از تولد تا ۴۰ سالگی رصد و تربیت کرد. امروز ما نیاز به این مهم داریم که با جمع‌بندی این سه موضوع به تولید نرم‌افزاری برای تربیت، رصد، رشد و ارزیابی کودکان و نوجوانان و آموزش این نظام به مربیان برای پرورش فکری و اجتماعی سرمایه‌های این امت اسلامی دست بیابیم.

علامتی در ادامه به ثبت این نشست در تاریخ اشاره کرد و افزود: امیدوارم آغازگر استخراج خصلت‌ها و شیوه‌های حکمرانی انبیای الهی برای استفاده در روندهای تربیتی و نرم‌افزارهای علوم شناختی قرار گیرد. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان امروز با وجود گستردگی جغرافیایی کشوری خود و با اتخاذ رویکرد اختیاری کودکان و نوجوانان و نیز با بهره‌گیری از مربیانی متنعم از روش‌های تربیتی و فطری، فرصت این را دارد که در دیالکتیک نظر و عمل، علوم انسانی انقلاب اسلامی را بر اساس کشف واقع در قوس صعود رقم بزند و با افزایش پوشش کودک و نوجوان این مرز و بوم، بستر کنش‌گری جوانان مومن انقلابی در آینده‌ نزدیک و به تبع آن حرکت جمعی آینده‌سازان کشور را در امتداد حرکت انقلاب اسلامی به سوی آرمان‌های آن به مدد حضرت زهرا(س) فراهم سازد.

مدیرعامل کانون پرورش فکری در پایان برنامه دقایقی کوتاه به سخنرانی پرداخت و گفت: تقریباً ۹ ساعت خدمت عزیزان بودیم؛ ۹ ساعت مفید. ۱۰ تا ارائه علمی داشتیم که هر کدام می‌تواند ماحصل یک ترم دانشگاهی باشد که خیلی ارزشمند بود. مستحضرید که پرورش کودکان با هدف اثرگذاری اجتماعی دغدغه همه ماست و ما در تعالیم اسلامی هم جامعه‌سازی با شکل‌گیری امت اسلامی را مقدمه تمدن‌سازی می‌دانیم. قطعاً مطالبی که گفته شد، مکتوب و سند خواهد شد و در خدمت پژوهش‌گران و برنامه‌ریزان این حوزه قرار خواهد گرفت. انشاالله طرح و برنامه کانون تلاش کند که هم از این مطالب و هم از نظرهای استادان در تدوین سند راهبردی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استفاده کند که بتوانیم بیش از پیش، در مسیر تعالی قدم برداریم.

علوم انسانی ما در طراز جهان مطرح است

سیدمحمد حسینی‌مقدم در نشست علوم انسانی؛ از چیستی تا کارکردها به آینده‌نگری و آینده پژوهی در علوم انسانی اشاره کرد و گفت: یکی از دغدغه‌های ما پرداختن به اتفاق‌هایی است که در حوزه علم و فرهنگ رخ می‌دهد. عمر علوم انسانی و معارف به درازای تاریخ ایران می‌رسد و از آن حوزه‌هایی است که خود من شخصا دوست دارم، چرا که علوم انسانی ما در طراز جهان مطرح است.

دانشگاهی می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد که کلان داده‌های بزرگ را در اختیار داشته باشد

او ادامه داد: ۱۰ دانشگاه برتر در حوزه علوم انسانی جهان مطرح هستند که امریکا و انگلیس در این میان نقش اساسی دارند و دانشگاه‌هایی مانند استنفورد و ماساچوست که شهرتشان به فناوری برمی‌گردد، در حال حاضر جزو برترین دانشگاه‌های علوم انسانی هستند. در انگلیس، صنعت آموزش عالی یکی از مهم‌ترین صنایع را به خود اختصاص داده است و مطرح می‌کند که چرا علوم انسانی امروز حائز اهمیت شده است.

این استادیار دانشگاه همچنین اظهار کرد: در کشورهای توسعه یافته برنامه‌ریزی جدی در این حوزه دارند، اما تحول در آن شامل یکسری از فعالیت‌ها بوده است از جمله آموزش و یکسری منابع بوده است مانند سرفصل‌های آموزشی، برند و داده‌ها... دانشگاهی می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد که کلان داده‌های بزرگ را در اختیار داشته باشد. آموزش و پژوهش از جمله ارزش‌هایی بوده است که علوم انسانی در اختیار دارد، این که روح و وجدان جامعه شده است یا نه. از سوی دیگر مطرح است که علوم انسانی با جامعه ارتباط برقرار کند یا نه. یا حتی مشتری‌های علوم انسانی چه کسانی هستند.

علوم انسانی بر هوش مصنوعی اثرگذار است

حسینی‌مقدم در ادامه گفت: در آینده‌پژوهی یکی از مسائل اصلی شناسایی تغییر است و این که تحولات جهانی علوم انسانی در کجا اتفاق می‌افتد. بنگاه «هولون ای کیو» تحقیقی در این زمینه انجام داد و گفت دانش در علوم انسانی در انحصار دانشگاه نیست و دانشگاه تنها یکی از ورودی‌هاست. پژوهش دامنه بازی دارد و در هر کجایی رخ می‌دهد. ضمن این‌که تحول در مدیریت آموزش است و والدین می‌توانند در این زمینه نقش مهمی داشته باشند. می‌توان گفت ما به تاثیر دانش آموختگان نگاهی نداریم.

شکافی میان علوم انسانی و جهان دیده می‌شود که داده‌وارسازی علوم انسانی است

او همچنین به هوش مصنوعی اشاره کرد و افزود: مهم‌ترین عنصر در هوش مصنوعی داده‌ها هستند که چین از جمعیت عظیم خود به نحو احسن در این زمینه استفاده کرد و همین باعث شد تا نقش مهمی در عرصه هوش مصنوعی ایفا کند. نرم‌افزار و الگوریتم در ادامه است و در نهایت نیز سخت‌افزار است. از سوی دیگر سخت‌افزارها می‌توانند جایگاه ما را کنار بگذارنند و علوم انسانی برای بهبود حال جامعه جهانی می‌تواند در این زمینه نقش مهمی داشته باشد. همان اندازه که هوش مصنوعی روی علوم انسانی تاثیر می‌گذارد و باعث تحول در آموزش می‌شود، همان اندازه نیز علوم انسانی بر هوش مصنوعی اثرگذار است.

این مدرس دانشگاه تاکید کرد: امروز شکافی میان علوم انسانی و جهان دیده می‌شود که داده‌وارسازی علوم انسانی است. تبدیل آموزه‌های علوم انسانی به داده‌های قابل پردازش، هوشمندسازی، دیده‌بانی ارزیابی و تحلیل تغییرها و تحول‌های انسانی به شکل بلادرنگ؛ ارتقای بهره‌وری و کارایی دانشمندان است که فهم و تبیین پیچیدگی‌های حاکم بر مسائل و موضوع‌های علوم انسانی و سرعت بخشیدن به فرآیندهای پژوهش و دستیابی به اثربخشی و کارآمدی را مطرح می کند. امروز هوش مصنوعی مرگ تئوری‌ها را رقم می‌زند. تعالی بخشیدن به تصمیم‌گیری به منزله ارائه بینش و پیش بینی براساس تجزیه و تحیل داده‌هاست. فهم شبکه ارتباطی میان موضوعات و زمینه‌های متفاوت شکل‌دهنده به واقعیت‌ها را در پی دارد. همچنین ایجاد فرصت‌های پژوهشی نوین مطرح است که تجزیه و تحلیل و شناسایی الگوهای حاکم بر کلان داده‌ها را در پی دارد و علوم انسانی دیگر نمی‌تواند در این حوزه نقشی داشته باشد.

ماشین‌های مصنوعی عدالت و برابری را مشخص می‌کنند

حسینی‌مقدم اظهار کرد: ماشین‌های مصنوعی امروز بازی را تعیین می‌کنند و عدالت و برابری را مشخص می‌کنند و حتی جرم را تعیین می‌کنند. اگر هوش مصنوعی به اشتباه تشخیص دهد، علوم انسانی باید تلاش کند تا انسان را در دایره نگه دارد و اصلاح و کنترل داشته باشیم و انسان در مدار باید باشد. علوم انسانی می‌تواند کمک کند تا حریم خصوصی ما حفظ شود. علوم انسانی یکی از مهم‌ترین کارهایی که برای اعتلای بشریت می‌تواند انجام دهد این است که جلوی سوگیری ماشین‌ها گرفته شود.

علوم انسانی اگر مشارکت خوبی داشته باشد می‌توان جلوی سوگیری و تبعیض را گرفت

او همچنین تاکید کرد: رویکرد بین رشته‌ای، بین فرهنگی و بین‌المللی برای فهم واقعیت‌ها از جمله نکته‌های دیگری است که علوم انسانی می‌تواند در آن نقش داشته باشد. امروز بچه‌ها باید مهارت زندگی کردن را یاد بگیرند و دیگر دانشگاه‌ها این وظیفه را برعهده ندارند. اگر تصور کنیم که دانشگاه بود و بچه‌ها علوم انسانی خواندند شکاف مهارتی ایجاد می‌شود، چرا که نمی‌توانند با داده‌ها کار کنند. یکی دیگر از اتفاق‌هایی که رخ می‌دهد مقاومت در برابر داده‌هاست. علوم انسانی اگر مشارکت خوبی داشته باشد می‌توان جلوی سوگیری و تبعیض را گرفت. هوش مصنوعی می‌تواند جلوی بسیاری از معضلات جامعه مسئولیت پذیری را ارتقاء دهد.

حسینی‌مقدم در پایان چند توصیح کرد: افزایش آگاهی، اجتماع‌های تخصصی علوم انسانی در حوزه هوش مصنوعی، بازنگری نظام آموزش علوم انسانی، ایجاد چارچوب‌های قانونی و اخلاقی برای استفاده از هوش مصنوعی، مشارکت موثر متخصصان علوم انسانی در طراحی و توسعه الگوریتم‌های کمتر تبعیض آمیز، تمرکز بر وظایف و مسئولیت‌های منحصر به افراد متخصصان علوم انسانی از جمله توصیه‌هایی است که در زمینه استفاده از هوش مصنوعی می‌توان از آن بهره گرفت.